Асфальт – әртүрлі молекулалық салмақтағы көмірсутектер мен олардың металл емес туындыларынан тұратын қара-қоңыр түсті күрделі қоспа. Бұл тұтқырлығы жоғары органикалық сұйықтықтың бір түрі. Ол сұйық, беті қара, күкірт көміртегінде ериді. Асфальтты қолдану: негізгі пайдалану инфрақұрылымдық материалдар, шикізат және отын ретінде. Оның қолдану саласына көлік (автомобиль жолдары, темір жолдар, авиация және т.б.), құрылыс, ауыл шаруашылығы, су ресурстарын пайдалану жобалары, өнеркәсіп (өндіруші өнеркәсіп, өңдеу өнеркәсібі), азаматтық пайдалану және т.б. бөлімдер жатады.
Асфальттың түрлері:
1. Көмір смоласының шайыры, көмір шайырының шайыры кокстенудің жанама өнімі, яғни шайырды айдаудан кейін дистилляциялық шәйнекте қалатын қара зат. Ол тазартылған гудроннан физикалық қасиеттері бойынша ғана ерекшеленеді және айқын шекарасы жоқ. Жалпы жіктеу әдісі жұмсарту температурасы 26,7°С-тан төмен (кубтық әдіс) шайырлы, ал 26,7°С жоғары болғаны асфальт болып табылады. Көмір шайырының шайырында негізінен отқа төзімді антрацен, фенантрен, пирен және т.б. бар.Бұл заттар улы болып табылады және осы компоненттердің әр түрлі болуына байланысты көмір шайыры шайырының қасиеттері де әртүрлі. Температураның өзгеруі көмір шайырының қабатына үлкен әсер етеді. Қыста сынғыштыққа, жазда жұмсартуға бейім. Қыздырған кезде оның ерекше иісі бар; 260°С-қа дейін 5 сағат қыздырғаннан кейін оның құрамындағы антрацен, фенантрен, пирен және басқа компоненттер ұшады.
2. Мұнай асфальты. Мұнай асфальты – шикі мұнайды айдаудан кейінгі қалдық. Тазарту дәрежесіне қарай бөлме температурасында сұйық, жартылай қатты немесе қатты күйге айналады. Мұнай асфальты қара және жылтыр, температураға сезімталдығы жоғары. Өндіріс процесінде ол 400°С жоғары температураға дейін тазартылғандықтан, оның құрамында ұшпа компоненттер өте аз, бірақ әлі де ұшпаған жоғары молекулалық көмірсутектер болуы мүмкін және бұл заттар адам денсаулығына азды-көпті зиян келтіреді.
3. Табиғи асфальт. Табиғи асфальт жер астында сақталады, ал кейбіреулері минералды шөгінділер түзеді немесе жер қыртысының бетінде жиналады. Бұл асфальттың көп бөлігі табиғи булану мен тотығудан өткен және жалпы алғанда ешқандай улы заттар жоқ. Асфальт материалдары екі санатқа бөлінеді: жердегі асфальт және шайырлы асфальт. Жер асты асфальты табиғи асфальт және мұнай асфальты болып бөлінеді. Табиғи асфальт - жер астынан ағып жатқан мұнайдың ұзақ уақыт әсерінен және булануынан кейінгі қалдық; мұнай асфальты – тазартылған және өңделген мұнайдан қалған мұнай қалдықтарын тиісті процестер арқылы өңдеу арқылы алынған өнім. . Гудронның шайыры – көмірдің, ағаштың және басқа органикалық заттардың көміртектелуінен алынған шайырдың қайта өңделген өнімі.
Машина жасауда қолданылатын асфальттың басым көпшілігі күрделі көмірсутектер мен олардың металл емес туындыларының қоспасы болып табылатын мұнай асфальты болып табылады. Әдетте асфальттың тұтану температурасы 240 ℃ ~ 330 ℃ арасында болады, ал тұтану нүктесі тұтану нүктесінен шамамен 3 ℃ ~ 6 ℃ жоғары, сондықтан құрылыс температурасын тұтану температурасынан төмен бақылау керек.
